Tuindorp Oostzaan
“Da ga je toch effe….” de rest van de zin hoor ik niet want ik sla links af, het fietspad op. De twee jonge dames, beiden ietwat aan de zware kant, lopen eendrachtig samen achter een gevulde kinderwagen van een van hen. Al kletsend en geeneens met een mobiele telefoon in de hand! Een terug in de tijd gevoel bekruipt me steeds sterker hier, hier vertoont zich Amsterdam van een tijdje terug. Met wat minder auto’s in de straatjes zou het makkelijk de jaren ’60 kunnen zijn.
Het is dinsdagmiddag, er schijnt een stralende zon en de lucht is blauw in TuttiFrutti dorp, het wijkje aan de rand van tuindorp Oostzaan dat door Noorderlingen zo genoemd wordt vanwege straatnamen als Abrikozenstraat, Mandarijnenstraat, Juttepeerpad en Paradijsappelstraat. Weinig volk is zichtbaar op de been, de scholen zijn nog bezig, menigeen is vast wel aan het werk. Ik fiets wat doelloos rond hier in Tuindorp Oostzaan, dat ooit, in het begin van de jaren ‘20 van de vorige eeuw werd gebouwd als het Oostzanerdorp vol met wat toen noodwoningen werden genoemd maar die gaandeweg een permanent karakter bleken te hebben. De nood was hoog qua wonen in Amsterdam onder aan de sociale ladder waar grote gezinnen in verpauperde omstandigheden leefden in verwaarloosde en te kleine huizen. Dankzij Wibaut en consorten fiets ik nu door een 100 jaar oude buurt vol kleine huisjes in rijen opgesteld. Sociale woningbouw met kleine voortuintjes en achtertuintjes. Een waar Pauperparadijs! * Centraal ligt het wonderschone Zonneplein met het buurttheater het Zonnehuis nog in geheel originele staat. Gaat dat zien! Er is één terrasje hier op het plein, dat zullen er in deze moderne tijden vast wel meer gaan worden wanneer de jeugd van tegenwoordig dit oord heeft ontdekt, maar voorlopig is het nog even terug in de tijd.
Als je op zoek bent naar Amsterdam, dan kun je het hier in ruime mate vinden. Want er mogen dan heel wat jaren voorbij zijn gegaan, waarin de tijd echt niet heeft stilgestaan, de erfenis blijft voelbaar. Hier wordt niet dik gedaan, geen strak design, hier heb je geen Eilie, hier heb je het gezellig. In bijna elk voortuintje staat een gezellig tuinameublement. Soms slechts twee plastic stoelen, pal naast de Canta automobiel, soms exuberant vormgegeven terrasjes inclusief kleurige wandversieringen. Een foto ervan maken kost me enige schroom want naar goed gebruik kun je hier bij bijna iedereen ook riant door het huiskamerraam, altijd naar de straatkant gericht, naar binnen kijken en daar zit dan vaak de wat oudere heer of vrouw des huizes op de bank spruitjes schoon te maken. Althans, dat verzin ik er dan maar even bij. Allemaal kleine huiskamertjes vol gezellige dingen waartussen je slechts slalommend je plek op de bank kunt bereiken. Pa heeft hier nog zijn eigen stoel. Hier en daar is een gevel en tuin geheel versierd met Ajax parafernalia. Daar fladdert het in rood en wit naast het banier van Amsterdam met de drie witte kruizen in het zwart en rood. Binnenkort gaan we weer eens kampioen worden maar deze opstellingen dragen een permanent karakter is mijn stellige indruk, echte fans…
Op de hoek van een van de straatjes zie ik drie heren. Ze zijn in druk gesprek met de man die aan de overkant van de straat enige gevelwerkzaamheden uitvoert waarvan de aard mij in het voorbijgaan onduidelijk is. Twee van hen zitten in de plastic tuinstoel zoals je er hier veel ziet, voor het muurtje op de stoep. Het is ook maar beter dat ze zitten want de lichaamsomvang verdraagt niet lang staan. Misschien hooguit op zondag langs de lijn bij voetbalclub T.O.B. ofwel de “Tuindorp Oostzaanse Boys” op het sportpark hier vlakbij. Het zou me niet verbazen. Meteen moet ik weer denken aan een conference van Wim Sonneveld als bijdehandte Amsterdammer: “dat doe je niet goed… dat moet je een ander laten doen”. Maar ik durf dat steentje niet bij te dragen aan de algemene gezelligheid en fiets ietwat sloom verder.